Met de stofwisseling (metabolisme) wordt bedoeld het tijdstip dat voedingsstoffen de cel ingaan, tot het tijdstip waarop zij het lichaam weer verlaten. Dus het geheel van processen dat plaatsvindt in cellen van organismen. De stofwisseling is anders dan de spijsvertering. De stofwisseling vindt 24 uur per dag plaats in elke cel van je lichaam, en de spijsvertering vindt plaats in het spijsverteringskanaal.

De stofwisseling is een verbrandingsproces, waarbij warmte en energie vrijkomt. Deze energie hebben we nodig om te functioneren. Als we druk bezig zijn (werken of sporten) is de stofwisseling het hoogst. De grondstofwisseling is de minimale stofwisseling bij rust. Als we rusten is de stofwisseling meer in gebruik dan je denkt. Het hart moet blijven pompen, we moeten blijven ademen, de hersenen moeten blijven functioneren, de lichaamstemperatuur moet op 37 graden gehouden worden, cellen moeten worden opgebouwd, afvalstoffen moeten worden afgebroken en nog meer van deze beweeglijkheden.

Tijdens de verbranding zijn ook nog hulpstoffen nodig om de verbranding beter te laten verlopen. Deze hulpstoffen noemen we enzymen. Enzymen zijn katalysatoren. Een katalysator is een stof die een chemische reactie sneller kan laten verlopen, zonder er zelf aan deel te nemen. Na afloop van de reactie is er aan het enzym niets veranderd. Een enzym zorgt er bijvoorbeeld voor dat een bepaalde stof een cel binnen kan gaan. In ons lichaam zijn vele enzymen, die elk hun eigen specifieke werkzaamheden hebben. Deze bestaan uit een eiwit en een actieve stof (vitamine). Enzymen worden door het lichaam zelf aangemaakt, maar komen ook in de natuur voor. Als je een onrijpe appel enige tijd laat liggen, zal deze rijp worden. Dit is het werk van enzymen.

De stofwisseling van koolhydraten

Koolhydraten zijn de voorkeursbrandstof van het lichaam en hebben als voornaamste doel "het leveren van energie". Suikermoleculen worden afgebroken en omgezet tot glucose. Bij de stofwisseling van glucose zijn er twee hormonen actief, namelijk insuline en adrenaline. Wanneer de bloedsuikerspiegel stijgt (de glucose neemt toe in het bloed), dan vormt de alvleesklier insuline. Insuline zorgt ervoor dat glucose de lichaamscellen binnen kan, en dat glucose bij de stofwisseling gebruikt kan worden. Ook zorgt insuline ervoor dat het overtollige glucose kan worden opgeslagen als glycogeen.

De stofwisseling van vet

Vetten die we binnenkrijgen via ons eten, worden tijdens de spijsvertering afgebroken tot vetzuren, welke in een later stadium weer worden opgebouwd tot vetten. Deze vetten worden omhuld door een eiwitmanteltje, en worden dan afgegeven aan het bloed. De vetten worden door het bloed vervoerd, en door de lever, spieren en vetweefsel opgenomen. Vet wordt gebruikt als brandstof, of kan worden opgeslagen als reservebrandstof (wanneer we er teveel van eten). Vetten worden pas afgebroken als er te weinig koolhydraten zijn (glucose) om als brandstof gebruikt te worden (hier komen wij later op terug). Dit is ook de gedachte achter koolhydraatarme diëten.

De stofwisseling van eiwit

Eiwitten in ons voedsel kunnen niet zomaar door het lichaam worden gebruikt. Het lichaam begint met het verteren van eiwitten in de maag. De eiwitten verlaten de maag in de vorm van peptiden. Deze peptiden worden afgebroken tot aminozuren en worden weer opgebouwd tot lichaamseigen eiwitten. Deze eiwitten helpen bij de opbouw en afbraak van lichaamscellen. Indien het lichaam de aminozuren niet nodig heeft kunnen deze gebruikt worden voor de levering van energie. Het lichaam geeft de voorkeur aan koolhydraten als leverancier voor energie, maar bij gebrek aan koolhydraten en vetten kunnen eiwitten als brandstof dienen.

Snelle of langzame stofwisseling

Qua snelheid is er een verschil tussen mensen met een langzame en mensen met een snelle stofwisseling. Bij een snelle stofwisseling worden voedingsstoffen snel omgezet tot energie, en bij een langzame stofwisseling worden voedingsstoffen langzaam omgezet tot energie. Mensen met een snelle stofwisseling hebben het vaak warm (bij verbranding komt warmte vrij), hebben een regelmatige ontlasting en blijven over het algemeen slank. Mensen met een langzame stofwisseling hebben het vaak koud (de verbranding gaat langzamer), hebben een onregelmatige ontlasting en komen vaker aan. Dit betekent trouwens niet, dat dikke mensen altijd een langzame stofwisseling hebben. Een snellere stofwisseling kan oa. verkregen worden door meer te bewegen of te sporten. Er zijn ook nog supplementen verkrijgbaar om het metabolisme versnellen.

Het is dus zeer gewenst om een snelle stofwisseling te hebben bij het afvallen en gezond houden van het lichaam. We geven je een paar tips om je stofwisseling te versnellen. 1) Beweeg voldoende, want beweging is noodzakelijk voor een goede stofwisseling. 2) Sport regelmatig, omdat na het sporten herstel nodig is, welke de stofwisseling verhoogd. 3) Train ook eens met gewichten, wat als gevolg heeft dat er meer energie nodig is om de spiermassa in stand te houden, te laten groeien of te herstellen. 4) Drink voldoende water voor het afvoeren van afvalstoffen. 5) Eet voldoende eiwitten, want je lichaam verbruikt 2 keer zoveel energie bij het verteren van eiwitten, dan bij het verteren van koolhydraten. 6) Drink groene thee, deze helpt bij het verbranden van vetten. 7) Slaap voldoende om te herstellen en te groeien. 8) Eet hete pepers. 9) Gebruik eventueel metabolisme supplementen.

Vrije radicalen

In het lichaam vindt oxidatie continu plaats tijdens de stofwisseling. Bij deze oxidatie ontstaan zogenoemde vrije radicalen. Dat zijn agressieve stoffen die de cellen van je lichaam kunnen beschadigen. Antioxidanten vangen deze vrije radicalen en beschermen. Vanwege de beschermende eigenschappen gebruiken fabrikanten antioxidanten als hulpstof bij de voedingsproductie. Deze staan vaak met een E-nummer in de ingrediëntenlijst. In vooral groente en fruit komen grote hoeveelheden antioxidanten voor. Deze zijn dus goed voor onze gezondheid.

 Hieronder een video over vetten

Advertentie